Wie communiceert er met geweld - Ik?! Dat triggert. Ook ik communiceer te vaak (onbewust) op een manier die weerstand bij de ander oproept.
Het is 2020, als ik me verdiep in Geweldloze Communicatie. Ik volg een serie workshops bij @Monie Doodeman - Communiceren vanuit je hart. Ik heb hier veel te leren - dus duik er anno 2025 met graagte weer in.
Geweld-loos wil zeggen in verbinding. Je kunt dus ook (en beter) spreken van verbindende communicatie. De basis is contact. Je nodigt de ander uit te luisteren en jou serieus te nemen. Wat is voor jou belangrijk, en wat is voor die ander belangrijk. Zonder dat de ander zich aangevallen voelt. Het gaat om - welke behoeftes worden er vervuld. In plaats van escalatie ontstaat er dan ruimte voor samenwerking.
Achter alles wat iemand doet zit een behoefte, waar komt het vandaan.
Aannames van Geweldloze Communicatie
Wat ik (vooral) heb geleerd:
Communiceren uit verbinding - wordt gekenmerkt door 6V's:
De ander is nooit verantwoordelijk voor jou gevoel
Het model van Verbindend Communiceren bestaat uit 4 elementen die ondersteunen om verbinding te maken/ te behouden.
Niet noodzakelijkerwijs in de volgende volgorde:
Dit is het basismodel van Geweldloze communicatie.
ad 1. Het begint met Waarnemen zonder te oordelen. In plaats van "jij bent onbetrouwbaar" zeg je bijvoorbeeld "je was er niet op de afgesproken tijd". Dat is een feit, geen verwijt.
Ad 2. Vervolgens geef je woorden aan je gevoelens. Bijvoorbeeld "Ik voelde me teleurgesteld". Je gevoelens zijn signalen van wat je nodig hebt.
Ad 3. In de derde stap benoem je je behoefte. Bijvoorbeeld "Ik heb behoefte aan betrouwbaarheid en duidelijkheid".
Ad 4. Pas daarna doe je een verzoek, geen eis: "Zou je het voortaan kunnen laten weten als je wat later komt".
In een werkcontext voorkomt verbindend communiceren defensieve reacties. Stel - een collega levert werk te laat af. Door bovengenoemde 4 stappen te volgen blijf je uit de verwijtmodus en maak je wel duidelijk wat je nodig hebt voor een goede samenwerking.
Hoe verschillend we ook zijn, we hebben allemaal dezelfde behoeften. Wat verschilt is de manier waarop we proberen die behoeften te vervullen.
Marshall B. Rosenberg
De basis van Geweldloos Communicerend is - dat je altijd een keuze hebt - om alle partijen te horen. En dit terug te brengen naar gevoelens en behoeften. Voor wie of wat kan jij het verschil maken door in een behoefte te voorzien. En voorkom je eigen "Jakhals neigingen".
Op zich is het een eenvoudig model: Waarneming => Gevoel => Behoefte => Verzoek. (Maar) Het is wel doén, doen, doen. Wees niet bang om "op je bek te gaan". Oefenen is kwetsbaar zijn. Jezelf los maken van de eigen overtuigingen, verwachtingen, onzekerheden en gevoeligheden, - -. Gelukkig hoeft het niet, en zeker niet in 1 keer, perfect te zijn :-)
In de praktijk blijkt het verhipte moeilijk. Ik merk (en dat is winst) dat ik meermaals nog "uit mijn slof schiet". Bijvoorbeeld bij
Er zijn (de) 2 symbolen van Geweldloze Communicatie:
Giraffe:
Jakhals
Hoe je het ziet - bepaalt hoe je reageert
We zitten in een `jakhals-omgeving. De Jakhals is er (gewoon) - fight or flight.
Er zijn bij/ voor de ander. Vol-ledig aanwezig zijn. Leeg -luisteren. Met mededogen, empatisch luisteren - gaat ervan uit dat je wilt verbinden met jezelf en met de ander.
Ruimte geven -welk gevoel, behoefte, - - is er bij de ander, en dat teruggeven.
Luisteren - met je hart, niet met je hoofd.
Inleven/ afstemmen - waar gaat het die ander om. Wees je bewust van de Jakhalzen - die er in jou leven.
Niet zozeer door open vragen te stellen, als wel Maar door gevoelens en behoeften samen te vatten/ en terug te geven. In de tegenwoordige tijd. Wees daarin niet te voorzichtig/ hou niet te veel rekening met die ander.
Empathie = samen surfen op dezelfde golf. Zodra je je aandacht verslapt - val je er af.
Volg de ander in waar die naar toe gaat.
Maak "rapport" - pas je aan - aan de energie van die ander. Spiegel zijn of haar houding en beweging. Laat de ander vertellen, vraag en raad naar de gevoelens en behoeften die daarachter kunnen zitten. Wacht even, weest stil. Geef erkenning met de woorden "mmm" en/ of met je blik. Maak je zelf leeg - Wees je bewust "dit gaat niet over mij". Wees je bewust van je Jakhalzen. Geeft terug wat je hebt gehoord. Doe dit in exact dezelfde bewoordingen.
De basis gevoelens zijn:
Bij eenzelfde situatie - heeft ieder een ander gevoel
Boosheid is vaak oordelen. Je schiet in emotie, dan is het - fight (or fligth). Ervaar je boosheid: word nieuwgierig. Naar wat is behoefte van die ander.
Get furious => get curious!
Vaak word je boos vanuit normatief denken - dat het anders had gemoeten. Oordelende gedachten (het hoort zo, het moet zo). Maak contact met jouw niet vervulde behoeften onder die boosheid. Wees je bewust van je gedachten die oordelen - en onderzoek deze. Uit je gevoelens en onvervulde behoeften, zonder verwijten naar die ander. Praat vanuit verlangen. En nooit "ik heb behoefte dat jij - -".
Bijvoorbeeld: ik ben boos omdat Kees zo hard tegen me spreekt. "Ik ben niet doof of zo"! Daar zit een behoefte onder van word ik gezien, gelijkwaardigheid.
Geweldloos communiceren is als een nieuwe taal leren ..
Onderzoek jouw behoefte en communiceer daarover. Om bij een behoefte te komen vraag “wat geeft me dat".
Behoeften zijn universeel. Zoals - de behoefte om gezien/ gewaardeerd te worden. En de behoefte aan beweging, actie - iets te gaan doen. Zie de " schoonheid van behoeften". Bijvoorbeeld - wat betekent erkenning voor jou, zingeving, authenticiteit, eerlijkheid, gezien en gehoord worden, rouw, - -
Een behoefte is geen strategie. Bijvoorbeeld "Ik heb nodig dat je luistert" - is "ik heb behoefte om gezien te worden".
Vanuit jouw behoefte een verzoek doen:
WAT KAN IK VOOR JOU BETEKENEN
Ik help (afdelings) managers en teams in productie, logististiek, dienstverlening of non-profit.
Met het realiseren van Zelforganisatie.
Met als resultaat: meer betrokkenheid, lager verzuim, verantwoordelijkheid en een beter resultaat.